Tiếng ồn trắng (white noise) hay còn gọi là nhạc trắng từ lâu được khoa học chứng minh có thể giúp con người tập trung hơn, dễ ngủ hơn và là một trong những biện pháp giúp thư giãn hiệu quả. Tiếng ồn trắng còn được áp dụng để ru hoặc rèn ngủ đúng giờ cho trẻ sơ sinh.
Tiếng ồn trắng là gì?
Tiếng ồn trắng là một dạng tiếng ồn được tạo ra bằng cách kết hợp nhiều loại âm thanh với tần số khác biệt lại với nhau. Tưởng tượng rằng bạn có thể kết hợp lại tất cả các âm thanh mà con người có thể nghe lại với nhau, khi ấy bạn sẽ thu được tiếng ồn trắng. Cũng có thể hiểu rằng tiếng ồn trắng là một loại âm thanh với tần số thấp, phát đều nhau liên tục.
Những ví dụ về tiếng ồn trắng: những đoạn nhạc có âm thanh giống như tiếng tivi bị nhiễu sóng, tiếng lò vi sóng, tiếng máy sấy tóc, tiếng động cơ ô tô, tiếng sấm sét đang mưa, tiếng máy bay, tiếng sóng biển, tiếng đồng hồ quả lắc, tiếng chuông gió, tiếng dế mèn trong đêm, tiếng quạt máy, tiếng mưa rào, tiếng đường ray xe lửa,...
Đây là những âm thanh được cho là cùng tần số và giống với những âm thanh các bé sơ sinh vẫn được nghe khi còn ở trong bụng mẹ, do đó tiếng ồn trắng có thể dùng để dỗ trẻ, ru trẻ ngủ.
Mới đây, một nghiên cứu của hãng Honda đã tìm ra đoạn âm thanh từ động cơ ô tô có thể giúp trẻ em nín khóc. Đó chính là một ví dụ về tiếng ồn trắng/nhạc trắng.
Nguyên tắc
Thuật ngữ "trắng" được dùng để miêu tả dạng của âm thanh theo nghĩa tương tự từ "trắng" trong "ánh sáng trắng". Ánh sáng trắng là một loại ánh sáng được tạo từ những màu sắc khác nhau kết hợp lại (xét về mặt tần số). Lăng kính hay cầu vồng là những thứ có thể tách ánh sáng trắng về những dạng nguyên thủy các thành phần của nó. Khi để cho ánh sáng mặt trời thông qua lăng kính, sẽ xuất hiện rất nhiều màu sắc khác nhau như 7 sắc cầu vồng vậy. Với cùng nghĩa tương tự, tiếng ồn trắng là sự kết hợp các tần số âm thanh khác nhau. Bạn có thể nghĩ về tiếng ồn trắng như là 20000 âm thanh phát ra cùng một lúc.
Công dụng
Bởi vì tiếng ồn trắng chứa tất cả các tần số âm thanh có thể có, nó thường dùng để che đậy các loại âm khác. Nếu bạn ở trong một khách sạn và âm thanh từ phòng bên cạnh lọt được qua bên phòng bạn, bạn có thể bật quạt máy lên để làm giảm âm thanh phòng bên đi vì âm thanh quạt máy là một dạng xấp xỉ tiếng ồn trắng. Tại sao nó có tác dụng? Tại sao tiếng ồn trắng có thể làm giảm các âm thanh còn lại?
Ở đây có một cách để hiểu về vấn đề này. Chúng ta hãy kêu 2 người khác nhau nói cùng một lúc. Não của bạn có thể "lọc" được một trong 2 giọng nói đó một cách bình thường và hiểu được nó đang nói gì. Nếu tăng số người lên 3, não của bạn có thể cũng sẽ lọc được 1 giọng ra ngoài để hiểu. Tuy nhiên, nếu số người lúc này tăng lên 1000 người, sẽ không có cách nào để não của bạn có thể hiểu được bất cứ một ai. Điều đó chỉ ra rằng 1000 người đang nói chuyện sẽ tạo nên tiếng ồn trắng. Vì thế khi bạn bật quạt lên, bạn cơ bản đã tạo ra được âm thanh của 1000 người đang nói chuyện. Âm thanh từ phòng bên sẽ kết hợp với âm thanh cái quạt tạo ra âm thanh của 1001 người đang nói chuyện và não của bạn sẽ không thể nghe được chính xác một âm thanh nào, trong đó có âm thanh từ phòng bên.
Một điều chắc chắn là những âm thanh đó không ít thì nhiều sẽ giúp bạn thư giãn.
Tiếng sóng biển rì rào là một dạng nhạc trắng
Lưu ý khi dùng tiếng ồn trắng ru trẻ ngủ
Trẻ sơ sinh thường thức dậy nhiều lần trong đêm để bé bú sữa mẹ, đôi lúc việc ngủ lại khá khó khăn. Tiếng ồn trắng có thể giúp bé nhanh vào giấc ngủ, nhưng vẫn còn những hệ quả lâu dài mà bạn nên tìm hiểu. Vì thế, hãy xem xét cả mặt lợi và hại của tiếng ồn trắng để cân nhắc khi quyết định có thực hiện cho bé yêu của mình không nhé.
Lợi ích của tiếng ồn trắng với trẻ sơ sinh
Tiếng ồn trắng là những âm thanh đặc biệt sẽ giúp loại bỏ những tiếng ồn khác từ mọi vật xung quanh em bé. Ví dụ một số tiếng ồn trắng bạn có thể sử dụng là tiếng mưa hay tiếng sóng vỗ,tiếng máy sấy tóc, tiếng suối chảy xuôi dòng, tiếng tivi nhiễu sóng, âm thanh nhịp tim đập để bắt chước nhịp tim của người mẹ...
Một nghiên cứu được đăng trên trang Archives of Disease in Childhood mang tính đột phá và chứng minh rằng tiếng ồn trắng thực sự có ích với giấc ngủ của trẻ. 40 bé tham gia nghiên cứu cho thấy bé có thể ngủ sau 5 phút khi nghe tiếng ồn trắng.
Lợi ích rõ ràng nhất của tiếng ồn này với trẻ sơ sinh là có thể giúp trẻ đi vào giấc ngủ nhanh. Nếu bạn nhận thấy con có dấu hiệu buồn ngủ với những tạp âm xung quanh ngoài thời gian nghỉ ngơi hằng ngày của bé, con có thể dễ đáp ứng với tiếng ồn trắng hơn. Tuy nhiên, nếu bé đã quen với sự ồn ào và khi mọi thứ đều trở nên yên tĩnh vào giờ ngủ, bé có thể sẽ phản ứng ngược lại và chẳng muốn ngủ nữa.
Nếu gia đình bạn có nhiều trẻ nhỏ thì tiếng ồn trắng sẽ có ích với bé mới chào đời.Ví dụ, khi bé con muốn đi ngủ nhưng anh chị em bé lại đang nghịch ngợm, lúc này tiếng ồn trắng sẽ phát huy tác dụng giúp bé loại bỏ các tiếng ồn xung quanh và bé dễ ngủ hơn.
Tác hại của tiếng ồn trắng
Mặc dù có nhiều lợi ích nhưng tiếng ồn trắng không phải luôn an toàn. Vào năm 2014, Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) đã kiểm nghiệm 14 máy tạo tiếng ồn trắng trên thị trường dành cho trẻ sơ sinh và phát hiện tất cả đều vượt quá giới hạn âm thanh cho phép (hơn 50 deciben). Bên cạnh đó, nghiên cứu còn cho biết tiếng ồn trắng còn gia tăng nguy cơ về rối loạn nghe và phát triển ngôn ngữ ở trẻ.
Dựa vào nghiên cứu của AAP, các bác sĩ nhi khoa khuyến cáo bất kỳ máy tạo tiếng ồn trắng nào cũng nên cách xa trẻ ít nhất là 200cm. Bạn cũng nên điều chỉnh mức âm thanh nhỏ khi cho trẻ ngủ.
Những bé đáp ứng với tiếng ồn trắng có thể ngủ tốt hơn vào ban đêm và những giấc ngủ ngắn vào ban ngày, nhưng với điều kiện là tiếng ồn trắng phải luôn được bật. Điều này có thể khiến bé khó ngủ khi ở những nơi mà bạn không mang theo máy, ví dụ như khi gia đình bạn đang đi nghỉ mát hay qua nhà ông bà chơi.
Ngoài ra, bạn nên biết rằng không phải tiếng ồn trắng luôn hiệu quả. Mỗi bé sẽ có những cách để tự ngủ khác nhau. Vì thế, phương pháp này có thể thất bại với các bé không thích.Nếu muốn thử cho con ngủ với tiếng ồn trắng, bạn nên thực hiện theo lời khuyên của các chuyên gia để đảm bảo an toàn.
Tiếng ồn trắng có thể là giải pháp tạm thời để giúp bé ngủ ngon, nhưng lại không phải là biện pháp tốt nhất. Việc thiếu tính an toàn và sử dụng tiếng ồn dai dẳng, kết hợp với những nguy cơ tiềm ẩn khiến tiếng ồn trắng có thể thành vấn đề.
Bạn nên biết rằng khi bé thức dậy vào ban đêm, đặc biệt là với những bé dưới 6 tháng tuổi, thường là do một sự khó chịu nào đó mà bé cần được bạn quan tâm. Vì thế, bạn không nên lúc nào cũng mong bé sẽ ngủ xuyên đêm mà không cần bú sữa hay thay tã và ôm ấp, vỗ về. Bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ nhi khoa nếu bé có những bất thường về giấc ngủ ở tháng tuổi của bé.